محسن احمدی - موسسه پژوهشی ماد دانش پژوهان

موسسه پژوهشی ماد دانش پژوهان

مرکز جامع مشاوره و انجام خدمات پژوهشی و پژوهشهای دانشگاهی، شماره ثبت 19994

1- مقدمه

اصلی ترین پژوهش دوره دانشجویی، واحد پایان نامه می باشد و با خلق دانش از طریق نگارش پایان نامه، بر قدرت ابتکار و خلاقیت دانشجویان برای رفع مشکلات جامعه خویش افزوده می شود. پایان نامه، به منزله عملکردی پژوهشی، بیانگر فعالیت علمی منسجم دانشجو است که زیر نظر استادان راهنما و مشاور اجرا می گردد. ارائه یک پایان نامه مناسب، می تواند سرآغازی برای پیش برد روند پژوهش در دانشگاه ها باشد. نوشتن پایان نامه، آخرین مرحله دوره کارشناسی ارشد و دکترا است؛ مرحله ای که نخستین گام تحقیق جدی در عرصه های علمی است. سیر طبیعی و منطقی رسیدن به این مرحله، که در طول دوران تحصیل پس از گذراندن واحدهای روش تحقیق و انجام تکالیف پژوهشی، اندک اندک استعداد پژوهش در دانشجو شکوفا و توان انجام یک تحقیق علمی را در وی ایجاد شود، تا سرانجام میزان استعداد و توان پژوهشی او در پایان نامه نشان داده شود.

دغدغه های دانشجویان تحصیلات تکمیلی، انتخاب موضوع برای نگارش پایان نامه است. این انتخاب، تصمیمی مهم و سرنوشت ساز است. میزان موفقیت دانشجویان این مقاطع، به نحو قابل توجهی به این انتخاب بستگی دارد. آنان معمولا در جست و جوی موضوعات تازه و اصیل برای پژوهش خود هستند و از تکراری بودن موضوع تحقیق خود نگرانند. این نگرانی زمانی بیشتر می شود که درباره تقریبا هر موضوعی که جست و جو می کنند، خود را با دهها یا صدها اثر منتشر شده مواجه می بینند. گویی درباره همه چیز، قبلا تحقیق شده است و دیگر موضوع تازه ای برای آنان باقی نمانده است. استادان راهنما نیز تمایلی به هدایت موضوعات تکراری ندارند و معمولا دانشجویان خویش را به اتخاذ موضوعات اصیل و جدید تشویق می کنند.

اگر موضوعی بسیار جدید و بدیع نیز به ذهنشان برسد، آن گاه نگران چگونگی انجام آن و دستیابی به پیشینه مناسب برای پژوهش خواهند بود. نتیجه این وضعیت، هفته ها و گاه ماه ها سرگردانی دانشجویان برای انتخاب موضوع است؛ چراکه دانشجو خود را در طیفی از موضوعات گرفتار می بیند که در یک سوی آن، مباحث تکراری اما با سابقه غنی پژوهشی است. از سوی دیگر آن، موضوعات جدیدی که پرداختن به آنها با دشواری های پیش بینی نشده همراه خواهد بود. چنانچه موضوع انتخاب شده مورد علاقه دانشجو نباشد، به سختی جنبه های متفاوت آن مورد بررسی عمیق قرار می گیرد و تأمل جدی روی آن برای دانشجویان دشوار خواهد بود. بر اساس اصول اخلاق پژوهش، پژوهشگران مؤظف هستند موضوعی را برای پژوهش خود انتخاب نمایند که به خلق دانش جدید و توسعه مرزهای علمی کمک کند. انتخاب موضوع، مرحله بسیار مهمی در ارتباط بین دانشجویان کارشناسی ارشد و استادان است که مبنای کار پژوهش و نگارش پایان نامه است. در منابع مختلف، اندیشمندان یکی از نخستین و حساس ترین مراحل طرح پژوهش را انتخاب مسئله مناسب و کوشش برای شناخت ابعاد مختلف آن بیان نموده اند. انتخاب و گزینش یک موضوع سنجیده و مطالعه شده، یک تحقیق علمی را به سرانجامی مورد تأیید می رساند. بعکس، انتخاب نادرست موضوع و عدم دقت در این انتخاب، کار تحقیق را در مراحل بعد با دشواری هایی روبه رو می سازد و ممکن است تحقیق را به بیراهه و فرجامی غیرقابل تأیید از دیدگاه علمی سوق دهد. یکی از علل تحقیقات سطحی و بعضا نامعتبر در دانشگاه ها و مؤسسات تحقیقی، همین انتخاب ناسنجیده، غیر عملی، مطالعه نشده و باری به هر جهت بودن موضوع پژوهش است.

2- چالش ها

یکی از مهم ترین مراحل فرایند انجام تحقیق است که متأسفانه، در پژوهش دانشجویان کمتر به این مرحله توجه می شود. دانشجویان اغلب موضوعاتی را انتخاب می کنند که به دلایل مختلف، از جمله تکراری بودن موضوعات و نادیده گرفتن نیازهای جامعه در تحقیقات کمتر ارزش علمی دارند. پژوهش مبتنی بر مسئله، به جای بررسی پژوهش های قبلی، به شکاف موجود در پیشینه و سؤالات پژوهش های قبلی می پردازد. برخی مسائل و موضوعات قبلا بررسی و قطعیت آنها اعلام شده است و نیاز به تکرار تحقیقات ندارند. این قبیل تکرارها و موازی کاری ها، موجب می شود تا روح نوآوری و خلاقیت در پایان نامه های دانشجویی کم رنگ شود و این گونه تحقیقات کمتر شکل کاربردی به خود بگیرند. بعضی دانشجویان، نخستین مسئله را به گونه ای انتخاب می کنند که بعدها بتوانند در سطح پایان نامه آن را گسترش دهند. بنابراین، نخستین تحقیق به عنوان فرایند اکتشاف خواهد بود. با توجه به تأثیر دیدگاه دانشجویان بر مشارکت آنان، توصیه می شود که جایگاه و ارزش تحقیقات دانشجویی در کشور مشخص شود و این تحقیقات در سطوح مختلف کشور تشویق و حمایت شود.

3- راه حل ها

· تغییر پارامترهای مساله

· عوض کردن روش حل

· ترکیب چند مساله

· استفاده از روشهای موجود در سایر رشته های به ظاهر غیر مرتبط

· خاص کردن یا بومی سازی مساله

· استفاده از تکنیک های برتر

روش های تماس

تلفن دفتر مرکزی-خطوط ویژه: 02144268545

پیامک: 50002357

شبکه های اجتماعی تلگرام – واتس اپ – ایمو: 09102340118

وب سایت: https://www.118daneshgah.com

ایمیل: info@118daneshgah.com

لینکدین: http://tiny.cc/o74xwy

منبع:http://tiny.cc/n6o94y

موسسه پژوهشی ماد دانش پژوهان

مرکز جامع مشاوره و انجام خدمات پژوهشی و پژوهش های دانشگاهی، شماره ثبت 19994

1- تعریف

همایش، یکی دیگر از مداخلات آموزشی است که شامل زیر مجموعه ای بزرگی از قبیل کنفرانس، کنگره، سمینار، پانل، سمپوزیوم، مجمع بحث... می باشد. در زیر به اختصار هر کدام از موارد را توضیح می دهیم.

2- کنگره (همایش):

گردهمایی است رسمی، متشکل از متخصصین و افراد با تجربه که در آن ضمن طرح تازه های علمی، نتایج تحقیقات و پژوهش های انجام شده در موضوع علمی مشخص بصورت ارائه مقاله، سخنرانی و پوستر برگزار می گردد. کنگره دارای سخنرانان متعدد بوده و بصورت دوره ای از یک تا پنج سال یکبار تکرار می گردد. طول مدت کنگره معمولا سه روز یا بیشتر می باشد. برای برگزاری هر کنگره تشکیل تعدادی کمیته تخصصی ضرورت دارد.

2- کنگره (همایش) بین المللی:

همایشی است که دارای ویژگیهای زیر باشد:

· به تصویب هیئت وزیران رسیده باشد.

· با مشارکت یک یا چند سازمان یا انجمن تخصصی خارجی برگزار شود.

· حداقل 5 سخنران از 3 کشور خارجی در آن مشارکت علمی داشته باشند.

· دارای هدف و موضوع بین المللی باشد (مخاطبانی از ملیت های گوناگون داشته یا موضوع مورد علاقه ملیت های مختلف را مورد بحث قرار دهد).

تفاوت کنگره را با سمینار و کنفرانس می توان در سه جنبه خلاصه کرد:

اولا کنگره دارای ابعادی به مراتب گسترده تر است و معمولا در آن گروه زیادی شرکت کننده و سخنرانی های متعدد مشارکت دارند و هر گروه ممکن است از سراسر یک کشور یا حتی کشورهای دیگر شرکت داشته باشند و از این نظر است که کنگره ها را به دو گونه ملی و بین المللی تقسیم می کنند.

دومین تفاوت در خصلت ادواری کنگره است. سمینارها و کنفرانس ها معمولا حالت موردی دارند (مگر در موارد خاص) و حال آنکه کنگره ها معمولا ادواری هستند و هر چند سال یکبار تشکیل می شوند. بیشتر کنگره ها را در حال حاضر انجمن های علمی و تخصصی در رشته های مختلف برگزار می کنند و فاصله زمانی برگزاری کنگره معمولا یک تا پنج سال است.

سومین تفاوت از نظر سازمان دهی آن است که هر کنگره معمولا دارای تعدادی کمیته تخصصی ممکن است برنامه های آموزشی معینی در قالب بازآموزی و نوآموزی اجرا شود. به این جهت است که کنگره دارای سازمان گسترده ای است وبه غیر از جلسات عمومی و کلی، دارای شعب متعدد تخصص نیز می باشد.

3- سمینار (هم اندیشی):

اجتماعات و گردهمایی که هدف آن بیان تازه های علمی، مبادله تجربیات و تجدید اطلاعات در جهت چاره جویی و حل مشکلات حرفه ای شرکت کنندگان است. سمینارها به صورت ارائه سخنرانی، میزگرد، پانل و جلسات پرسش و پاسخ ارائه می گردد و طول مدت آن بیش از یک روز و معمولا دو تا سه روز می باشد.

معمولا سمینار با پژوهش پیوند دارد و پژوهشگران آموخته ها و تجربیات خود را در آن عرضه می دارند. در سمینار معمولأ رئیس یا هماهنگ کننده ای وجود دارد که نقش رهبری بحث ها را بر عهده گیرد. برنامه ریزی مقدماتی سمینار دارای اهمیت زیادی است. در سمینار سخنرانان با آمادگی قبلی و پس از تدارک اطلاعات لازم حاضر می شوند. برخلاف کارگاه، فرایند سمینار به نحوی نسبت که در آن مسائل از ابتدا و احتمالا نقطه شروع برای گروه مطرح شود و گروه، کار را روی آن در جلسه آغاز می کنند. در سمینار تجربیات تازه و به روز مطرح و مبادله می شود. معمولا برای جلوگیری از اتلاف وقت از سخنرانان خواسته می شود که از قبل خلاصه مطالب و یا حتی تمام گزارش یا مقاله خود را برای توزیع میان شرکت کنندگان آماده و ارائه نمایند.

4- کنفرانس (فراهم ایی):

نشست ها و اجتماعاتی که به منظور شور و بحث در یک زمینه خاص تشکیل می گردد و در آن افراد نقطه نظرات خود را درباره مسائل و مشکلات مهم از طریق سخنرانی، جلسات پرسش و پاسخ، میزگرد و گزارش موارد جالب(Case Report) مطرح می نمایند. این نشست ها می تواند در طی یک روز یا به صورت جلسات دوره ای تشکیل گردد. چنانچه این جلسات بصورت ادواری تشکیل شود به آن کنفرانس های دوره ای اطلاق می شود.

5- کنفرانس / سمینار:

یک نوع از سمینار یا کنفرانس را اجلاسیه یا کنوانسیون می نامند. کنوانسیون ها معمولا در رابطه با گروه ها یا سازمان های اجرایی تشکیل می شود و در آن گروه هایی از طبقات و قشرهای مختلف سازمان دورهم جمع می شوند و درباره خط مشی ها و اندیشه هایی که درباره سازمان ذیربط مطرح است با یکدیگر بحث می کنند. وقتی که کنوانسیون ها پیرامون فعالیت های سیاسی و یا امور مذهبی برگزار شود آن را کنفرانس می نامند.

6- سمپوزیوم (هم نشست):

به منظور آموزش مسائل علمی تخصصی و فوق تخصصی درباره موضوعی خاص به صورت سخنرانی، کار گروهی، بحث و ارائه مقاله برگزار می گردد. در سمپوزیم هر یک از سخنرانان درباره جنبه خاصی از موضوع به بحث می پردازند. مخاطبین سمپوزیوم افراد متخصص و صاحب نظر می باشند. طول مدت سمپوزیوم معمولا یک روز است.

تفاوت سمپوزیوم با سخنرانی آنست که از تمامی سخنرانان خواسته می شود که همگی درباره موضوع معینی صحبت کنند. سخنرانان مطالب خود را آماده می سازند که هر کدام درباره جنبه خاصی از موضوع موردنظر صحبت کنند. فایده این سخنرانی ها برای شنوندگان این خواهد بود که آگاهی های ضروری را درباره جنبه های مختلفی که هر یک از سخنرانان جداگانه درباره آن بحث کرده اند بدست آورند.

در سمپوزیوم جزئیات مربوط به نقطه نظرهای متفاوت توسط سخنرانان عرضه می شود. معمولا فرایند تدارک سمپوزیوم بدین نحو است که از سخنرانان دعوت به عمل می آید و با دادن فرصت کافی از آنان خواسته می شود درباره جنبه خاصی از مباحث مطالبی را تهیه کنند. رئیس سمپوزیوم را افتتاح می کند و مقدمه کوتاهی عرضه می کند و سخنرانان را به حاضرین معرفی می کند و از یکایک آنان درخواست می کند که در پشت تریبون قرار گیرند و صحبت کنند. پس از اینکه هر سخنران به کار خود پایان دهد و قبل از اینکه شخص دیگری سخن خود را آغاز کند؛ رئیس سمپوزیوم، مختصری از مطالب سخنرانی عرضه شده با سخنرانی بعدی ارائه می کند و احتمالا نظرات خود را در این زمینه بیان می دارد.

سمپوزیوم در شرایطی می تواند در هر موضوع مورد استفاده قرار گیرد که تعداد کارشناس لازم برای بحث درباره جنبه ها و دیدگاه های مختلف یک موضوع وجود داشته باشد و استفاده از آنان امکان پذیر باشد. به علت تنوع سخنرانان در سمپوزیوم، این نوع برنامه از سخنرانی تک نفره بهتر است. با این حال سمپوزیوم دارای محدودیت هایی نیز هست:

· هرگاه سخنرانان مطالب خوبی عرضه نکنند و یا به گونه یکنواخت و خسته کننده ای آن را ارائه کنند، نتیجهجالبی عاید نخواهد شد.

· اگر سخنرانان قبل از جلسه با یکدیگر مشورت نکرده باشند، ممکن است مطالب تکراری درباره یک موضوع ارائهکرد و توافقی نیز میان آنان از نظر حدود و ثغور بحث ها وجود نداشته باشد.

· در هر حال در سمپوزیوم جایگاه خاصی برای مشارکت حضار در بحث و عرضه دیدگاه هایشان وجود ندارد.

· سمپوزیوم برای گروهی از افراد مطلع و کارآزموده و دارای کاربرد است که گرایش به «شنیدن» داشته باشند وعلاقمند باشند جنبه های مختلف یک موضوع تخصصی برای آنان تحلیل شود.

7- پانل

پانل یا میزگرد روشی است که در آن چند نفر (معمولا 7-3 نفر) دور میزی در حالت رویاروی با حاضرین می نشیند و با یکدیگر درباره موضوعی که به گونه ای با حاضرین در ارتباط است و اعضای پانل درباره آن دارای دانش تخصصی هستند بحث می کنند. در خلال این بحث، ابعاد مختلف موضوع بحث و سایر جزئیات آن عنوان می شود و در صورت لزوم، یک جلسه آزمایشی نیز مقرر می شود. همچنین پانل باید دارای یک گرداننده بحث ماهر و مسلط به موضوع باشد که بحثها در یک جو غیر رسمی و دوستانه به جریان انداخته و در صورت لزوم بتواند مجادله ها را آرام و بحث ها را متعادل و هماهنگ سازد.

در پانل معمولا مشارکت و مورد مستقیم حاضرین در بحث ها گروهی امکان پذیر نیست با این حال معمولا به حاضرین این امکان داده می شود که سؤالات خود را مطرح کنند و یا نقد و اظهار نظر خود را بیان کنند. سؤالات از طریق هماهنگ کننده به یکی از اعضا پانل داده می شود.